PERSPECTIEF VOOR KUNSTSALON ASSEN?

Kunst in de noordelijke provincies, dat is waar KunstForum Noord zich mee bezighoudt. Althans, dat is de bedoeling, want de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de aandacht niet echt evenredig is verdeeld. Veel Groningen, omdat dat nu eenmaal de thuisbasis is; Friesland staat op twee,  met Museum Belvedère als belangrijke schakel; en ja, Drenthe komt er wat bekaaid af, simpelweg omdat er, als je niet van schapen en fietsvierdaagsen houdt, nu eenmaal niet zo veel  te beleven is. Sinds Galerie de Lange in Emmen ermee stopte, is er in Drenthe geen galerie meer van landelijk niveau. Het Drents Museum heeft de afgelopen jaren forse bezoekersaantallen getrokken met hun tentoonstellingen over oude culturen, maar oriënteert zich voor wat betreft eigentijdse kunstuitingen vrijwel uitsluitend op verschillende vormen van figuratie en realisme. Wie geïnteresseerd is in hedendaagse kunst, architectuur, design kon de afslag Assen dus met een gerust hart aan zich voorbij laten gaan.

  

Dat wil zeggen, tot voor kort. Want nu is er de Nieuwe Kolk, het multifunctionele cultuurcentrum dat alleen al vanuit een oogpunt van architectuur en inrichting spectaculair te noemen is. Naast het theater, de bioscoop en de bibliotheek herbergt het ook het Centrum voor Beeldende Kunst, dat zegt een actief tentoonstellingsbeleid te gaan voeren. Voor de ingang bevindt zich een installatie van de Daan Roosegaarde, een interactieve ‘rode loper’ van 15 lichtpilaren, die door middel van bewegings- en aanrakingssensoren reageren op de aanraking en beweging van bezoekers, en aan de andere kant  van het plein staat het pand van Brasserie Helder, dat door zijn vormgeving en inrichting een integraal deel van het nieuwe project uitmaakt en waar ook nog concerten worden georganiseerd. Naast de brasserie ligt, op een plateau, een groot en plezierig ogend terras waar Kolkgangers en anderen kunnen verpozen. Kortom, er is, tot verrassing van vele bezoekers en misschien ook wel van vele Assenaars, een trendy  cultuurplein ontstaan met een landelijke uitstraling, dat, met een goede marketing,  weleens een hot spot van formaat zou kunnen worden.

Midden in deze culturele inhaalslag valt nog een opvallend initiatief te signaleren. Begin september werd de KunstSalon Assen geopend, een initiatief van vier plaatselijke kunstenaars die daarmee een nieuwe plek  voor hedendaagse kunst wilden creëren in de Drentse hoofdstad, die in dat opzicht uitgesproken karig bedeeld is. Reden genoeg om eens polshoogte te gaan nemen.

De KunstSalon Assen is gevestigd in een statig herenhuis aan de Vaart, net om de hoek bij de Nieuwe Kolk. Er is nog geen verlichting, de wanden zijn gipsplaatgrijs met witte plamuurplekken, maar het is wel een kunstruimte met een eigen karakter. Totaal verschillend van de imposante ruimtes van de grote buurman, maar een plek waarin de bezoeker zich al bij binnenkomst opgenomen voelt in een soort intimiteit, waarin hij van kamer naar kamer kan gaan en de tentoongestelde werken van dichtbij in zich op kan nemen.

De vier kunstenaars die nu de wanden vullen vormen een soort gelegenheidsformatie. Frans Jansen geniet, zo heb ik mij laten vertellen, in Assen een zekere faam als schilder van portretten van dames ter stede, die allemaal op dezelfde glamoureuze wijze worden weergegeven. Ze laten zich wat moeilijk combineren met de abstracte tekeningen van Rudy Lanjouw, de enige van de Assenaren die ook op nationaal niveau exposeert. Fotografen Sake Elzinga en Harry Cock, allebei niet onbekend door hun werk in opdracht, hebben voor de gelegenheid geput uit hun archief, wat hier en daar interessante beelden oplevert, maar ook een presentatie die te divers en te fragmentarisch is om duidelijk te maken wat zij in hun vrije werk voorstaan.  

          Kik HIER voor de video

Het inspirerende gevoel dat mij overviel in de vertrekken van de KunstSalon heeft dan ook niet eens zoveel te maken, bedacht ik later, met wat er op dit moment te zien is, maar veel meer  met de mogelijkheden die deze bijzondere plek lijkt te bieden. Dat beseft ook Rudy Lanjouw, initiatiefnemer en belangrijkste woordvoerder, als hij de ambities van de Kunstsalon uiteenzet:  

‘Het succes heeft ons eigenlijk wat overvallen. Wat wij wilden was onderzoeken of er in Assen behoefte is aan een plek waarop je hedendaagse kunst kunt zien en daarom hebben we, met hulp en medewerking van allerlei kanten, deze tentoonstelling georganiseerd. Op de opening was het al erg druk, veel drukker dan we hadden durven hopen. Mensen boden aan om vrijwilliger te worden, en er was zelfs al sprake van mogelijke sponsoring. Als zoveel  mensen zich betrokken voelen bij wat wij hier willen, kun je alleen maar concluderen dat  er in Assen wel degelijk een publiek bestaat voor hedendaagse kunst. Maar dit is een begin. Ik zou heel graag een kunstruimte willen maken die ook op nationaal niveau meetelt. Dat betekent dat je ook kunstenaars van buiten de regio moet uitnodigen. Uiteindelijk moet je proberen te bereiken dat mensen speciaal naar Assen komen omdat ze weten dat wat daar getoond wordt de moeite waard is.‘

Maar staat een dergelijke onderneming niet haaks op de tijdgeest? Overal wordt bezuinigd, subsidies voor culturele instellingen worden drastisch verlaagd of afgeschaft en de ene na de andere galerie sluit de deuren omdat ze het niet meer kunnen bolwerken in een tijd dat mensen weinig kunst kopen.

‘Ik denk ook niet direct aan een commerciële galerie. Wat mij voor ogen staat is veel meer een soort kunstvereniging, zoals je die veel in Duitsland hebt en in Nederland bijvoorbeeld in Diepenheim. Een kunstvereniging wordt ondersteund door leden, organiseert tententoonstellingen en activiteiten en verzorgt ook eigen uitgaven. Ik zou heel graag onderzoeken  of zoiets hier ook mogelijk is.’

Er is echter wel een praktisch probleem. Het pand aan de Vaart is eigendom van woningcorporatie Actium en staat te koop. Dat betekent dat, mocht er een koper komen, het Asser kwartet meteen zijn spullen kan gaan pakken. Hoewel is toegezegd dat in dat geval zal worden gezocht naar een andere plek, is ook duidelijk hoezeer het welslagen van dit experiment samenhangt met deze locatie. Een kwalitatief hoogwaardige kunstinstelling is nu eenmaal niet te realiseren in een achterafstraatje of op een industrieterrein. Het is dan ook te hopen dat de woningcorporatie en de gemeente gezamenlijk tot een oplossing kunnen komen. Lanjouw is hoopvol gestemd:

‘Natuurlijk kunnen wij dit niet zonder de steun van anderen. Maar ik ben ervan overtuigd, en dat is niet alleen mijn eigen mening maar ook die van andere mensen uit kunstwereld met wie we de afgelopen tijd hebben gesproken, dat wij, als wij de kans krijgen, in de toekomst een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan het culturele klimaat van Assen.’

In de loop van de komende weken worden er door de betrokken partijen gesprekken gevoerd over een mogelijke voortzetting van de KunstSalon in het huidige pand, en daarmee dus eigenlijk ook over de levensvatbaarheid van het project. Het wordt dus nog spannend in Assen. Wij houden u op de hoogte.

NASCHRIFT:

Op donderdag 27 september liet Rudy Lanjouw weten dat dat de KunstSalon in ieder geval nog vier maanden op dezelfde locatie kan blijven, en dat in die tijd verder kan worden gezocht naar oplossingen op langere termijn.